Praca konduktora polega przede wszystkim na sprawdzaniu biletów w pociągach. W przypadku braku biletu lub pewnych błędów formalnych (na przykład brak legitymacji przy pokazaniu biletu ze zniżką uczniowską bądź studencką), konduktor ma prawo nałożyć mandat wedle taryfikatora obowiązującego w regulaminie danego przewoźnika kolejowego. Konduktorzy zajmują się także sprzedażą biletu – czynią to bez pobierania dodatkowych opłat, kiedy w momencie wsiadania do pociągu kasa na danej stacji była zamknięta lub w ogóle jej nie było. Należy jednak uiścić specjalną kwotę w momencie, kiedy kasa na dworcu była, ale po prostu nie zdążyło się do niej pójść. Dzieje się tak z prostej przyczyny – generalnie sprzedaż biletów nie jest główną pracą konduktora, ma on inne zadania. Byłyby one niemożliwe do zrealizowania, gdyby nagle większość pasażerów jadących w pociągu chciała zakupić bilety. Ułatwiałoby to także jeżdżenie na gapę nieuczciwym osobom, ponieważ zajęty sprzedażą konduktor nie byłby taki czujny. Do zadań drużyny konduktorskiej każdego pociągu należy przede wszystkim zabezpieczenia postojów – każdorazowo muszą oni dać znać maszyniście, że pojazd jest gotów do odjazdu, czyli wszyscy, którzy chcieli już wyszli lub weszli do pociągu. Gdyby tego nie czynili, w pobliżu torowisk podczas zatrzymywań mogłoby dochodzić do bardzo wielu potencjalnie zagrażających życiu ludzkiemu sytuacji, ponieważ maszynista ma ograniczone pole widzenia. Konduktorzy z zasady mają także zadanie pomocy podróżnym z rozmaitymi problemami, które mogą urosnąć w czasie podróży. Informują na dworcach, w którym kierunku pociąg zmierza, jakie jest jego ewentualne opóźnienie, pomagają także czasami osobom, które mają problem z niesfornymi klamkami w pociągach dalekobieżnych.
Jeżeli chodzi o to ile zarabia konduktor to kwota waha się między ok. 2 700 a ok. 4 400 zł brutto. Konkretna suma uzależniona jest od stażu pracy, wykształcenia, przewoźnika, a także regionu Polski. Wiadomym jest to, że wyższe płace są na zachodzie naszego kraju niż na wschodzie. Na dodatkowe premie mogą liczyć osoby, które mają większe doświadczenie w wykonywanym zawodzie. Wedle badań specjalistycznych, zdecydowana większość konduktorów jest obecnie płci męskiej, chociaż coraz częściej w pociągach można zobaczyć kobiety wykonujące ten zawód – tendencja statystyczna się więc powoli zmienia. Jeżeli chodzi o specjalne umiejętności, konduktor powinien przede wszystkim potrafić przyzwyczajać się szybko do zmiennych godzin pracy, ponieważ jego grafik jest bardzo elastyczny, uzależniony z wiadomych powodów od rozkładu jazdy. Pociągi jeżdżą o każdej godzinie, więc konduktorzy muszą liczyć się z koniecznością pracy w późnych godzinach nocnych lub wczesnoporannych, w zależności od swojej zmiany. Problem ten jest zauważalny zwłaszcza w pociągach dalekobieżnych – obecnie bezpośrednie połączenie ze Świnoujścia do Przemyśla Głównego to aż czternaście godzin i trzynaście minut jazdy. Konduktorzy spędzają więc w podróży sporą część swojego życia i muszą być do tego przygotowani.
