Każdy, kto otrzymał darowiznę musi pamiętać, że o tym fakcie należy powiadomić urząd skarbowy.
Zgodnie z Kodeksem Cywilnym darowizna jest rodzajem umowy w której darczyńca, kosztem swojego majątku, zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego. Aby umowa była ważna obdarowany musi wyrazić zgodę na przyjęcie majątku od darczyńcy.
Przepisy Kodeksu Cywilnego opisują akt darowizny jako rodzaj relacji zachodzącej między stronami. Przepisy ustawy o podatku od spadku i darowizn z 28 lipca 1983 r. przedstawiają darowiznę jako czynność wywołującą skutki podatkowe. I nie mają tu znaczenia motywy darczyńcy – każdy obdarowany na darowiźnie zyskuje i fiskus musi sprawdzić, czy powinien z tytułu darowizny zapłacić podatek dochodowy.
W związku z powyższym każdy obdarowany powinien w ściśle określonym czasie i sposobie dokonać czynności zgłoszenia darowizny w urzędzie skarbowym. Ile czasu na zgłoszenie darowizny urząd nam daje? To zależy od rodzaju relacji łączących darczyńcę z obdarowanym.
Ze względu na rodzaj tych relacji przywołana wyżej ustawa o darowiznach i spadkach dzieli obdarowanych na trzy grupy:
Grupa I
To osoby najbliższe darczyńcy: małżonek (obecny, nie były), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, synowa, zięć, ojczym, macocha, teściowie.
Wśród najbliższych z grupy I dla celów podatkowych została wyodrębniona grupa 0. W skład tej grupy wchodzą osoby, które mogą uniknąć niepłacenia podatku od darowizny. Są nimi:
– małżonkowie (obecni),
– zstępni (syn, córka, wnuki, prawnuki),
– wstępni (matka, ojciec, dziadkowie),
– rodzeństwo,
– pasierb, pasierbica,
– ojczym, macocha.
Grupa II
To dalsi krewni darczyńcy. W tej grupie można skorzystać jedynie z obniżenia podatku poprzez zastosowanie kwoty wolnej, ale nie można być całkowicie z podatku zwolnionym.
W grupie II ustawodawca umieścił: zstępnych rodzeństwa (siostrzeńcy, bratankowie), rodzeństwo rodziców (np. ciotka, wuj), zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa ( np. żona brata), rodzeństwo małżonków ( np. brat żony) wraz z małżonkami, małżonków innych zstępnych (np. mąż wnuczki).
Grupa III
Grupę tę stanowią wszyscy pozostali niewymienieni w grupach I i II. Z reguły są to osoby niespokrewnione, albo daleko spokrewnione z darczyńcą. Mogą być to również osoby zupełnie obce w stosunku do darczyńcy.
Aby prawidłowo rozliczyć się z otrzymanej darowizny należy terminowo i przy zastosowaniu właściwych druków dokonać zgłoszenia darowizny w urzędzie skarbowym. Nie robią tego osoby z grupy I jeśli kwota nie przekroczyła 9637 zł, w grupie II kwoty 7276 zł, w grupie III – 4902 zł. Trzeba jednak pamiętać, że kwoty zwolnienia stosuje się do wszystkich darowizn od tej samej osoby otrzymanych w ciągu ostatnich pięciu lat, a nie do każdej darowizny osobno.
Na zgłoszenie darowizny dotyczącej osób najbliższych, czyli tych z grupy I, wyznaczono termin nieprzekraczający 6 miesięcy. Jeśli staramy się o zwolnienie z zapłaty podatku dochodowego do zgłoszenia wypełniamy druk SD-Z2.
Osoby z grup II i III na zgłoszenie darowizny mają 1 miesiąc. Wypełnić należy formularz SD-3.
Jeśli nie zgłosimy darowizny, nawet gdy nie musimy płacić podatku, fiskus potraktuje nas jako ukrywających dochody. Grozi nam wówczas podatek w wysokości nawet 20%.
